Stanowisko banków w zakresie ujednolicenia zasad oferowania narzędzi pomocowych dla klientów sektora bankowego

1. Stanowisko zostało wypracowane pod patronatem Związku Banków Polskich w ramach uzgodnień z bankami-członkami Związku Banków Polskich w związku ze stanem pandemii koronawirusa SARS-CoV-2. Lista banków, które zobowiązują się do stosowania stanowiska zostanie określona w załączniku do niniejszego dokumentu (banki członkowie ZBP).

2. Ma ono charakter moratorium pozaustawowego w rozumieniu pkt. 10 lit a Wytycznych EBA dotyczących ustawowych i pozaustawowych moratoriów na spłaty kredytów, stosowanych w obliczu kryzysu spowodowanego przez COVID-19, tj. nieustawodawczej  inicjatywie  przewidującej  ulgę  w  spłacie  podjętej  przez instytucję  w  ramach  branżowego  lub  sektorowego  programu  moratoryjnego uzgodnionego lub koordynowanego w obrębie sektora bankowego lub jego istotnej części, w miarę możliwości we współpracy z organami publicznymi, który to program moratoryjny jest otwarty dla zainteresowanych i przewiduje podjęcie podobnych działań na rzecz  zapewnienia  ulgi w spłacie podejmowanych przez odpowiednie instytucje kredytowe (dalej: Wytyczne EBA).

3. Stanowisko w pkt. 4 poniżej określa ogólne kryteria skorzystania z instrumentów pomocowych, określonych w pkt. II i dotyczy zarówno produktów kredytowych, jak i leasingowych oraz faktoringowych (posiadanych przez banki w ramach swoich grup kapitałowych).

4. Instrumenty pomocowe, określone w pkt. II niniejszego stanowiska, są dostępne dla wszystkich klientów banków, którzy spełniają następujące kryteria (wymogi z pkt. 17 lit. b wytycznych):

1) w zakresie kredytobiorców indywidualnych, mikro i małych przedsiębiorców.
- opóźnienie w spłacie kapitału lub odsetek nie przekracza 30 dni  na dzień 29 lutego 2020 r. lub na dzień złożenia wniosku przez klienta.
2) w zakresie średnich przedsiębiorców.
- posiadanie zdolności kredytowej na koniec 2019 r. (z zastrzeżeniem, że ocena zdolności kredytowej nie jest dokonywana na dzień złożenia wniosku przez klienta) i przejściowe pogorszenie sytuacji kredytobiorcy w związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 oraz na dzień złożenia wniosku przez klienta nie złożono wobec niego wniosku o postępowanie upadłościowe lub restrukturyzacyjne i nie otwarto likwidacji przedsiębiorstwa, a także nie toczy się postępowanie egzekucyjne.
3) w zakresie dużych przedsiębiorców.
- posiadanie zdolności kredytowej na koniec 2019 r. (z zastrzeżeniem, że ocena zdolności kredytowej nie jest dokonywana na dzień złożenia wniosku przez klienta) i przejściowe pogorszenie sytuacji kredytobiorcy w związku z pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 oraz na dzień złożenia wniosku przez klienta nie złożono wobec niego wniosku o postępowanie upadłościowe lub restrukturyzacyjne i nie otwarto likwidacji przedsiębiorstwa, a także nie toczy się postępowanie egzekucyjne.

5. Stanowisko obowiązuje dla instrumentów pomocowych udzielanych od dnia 13 marca 2020 r. do 30 czerwca 2020 r. W przypadku odpowiedniego przedłużenia stosowania wytycznych EBA banki mogą podjąć decyzję o przedłużeniu oferowania instrumentów pomocowych, jeżeli będzie tego wymagała sytuacja związana z wydłużającą się pandemią koronawirusa SARS-CoV-2.

6. Instrumenty pomocowe, określone w pkt. II poniżej, nie będą oferowane w stosunku do umów kredytu zawartych po 13 marca 2020 r.

7. Odroczenie/odnowienie spłaty kredytu następuje na warunkach, o których mowa w pkt. II poniżej.

8. Odroczenie spłaty kredytu na warunkach określonych w niniejszym stanowisku skutkuje zmianą harmonogramu spłaty kredytu, a w przypadku odroczenia rat kapitałowo-odsetkowych bank nalicza odsetki za okres odroczenia zgodnie z warunkami pierwotnej umowy kredytowej.

9. Odroczenie spłat kredytu wynosi maksymalnie 6 miesięcy, niezależnie od liczby złożonych wniosków (z zastrzeżeniem, że maksymalny okres w przypadku odroczenia rat kapitałowo-odsetkowych określonych w pkt. II ppkt. 2.1 niniejszego stanowiska wynosi 3 miesiące). Dopuszczalne jest złożenie przez klienta więcej niż jednego wniosku, ale wówczas maksymalny łączny okres odroczenia nie może przekroczyć limitów określonych w niniejszym punkcie.

10. Bank ma prawo wprowadzić ograniczenia dotyczące dystrybucji środków na rzecz właścicieli, udzielania pożyczek lub poręczeń oraz wypłaty dywidendy.

11. Banki są zobowiązane do raportowania danych zgodnie z wytycznymi EBA wg zakresu ustalonego przez UKNF.

12. Użyte w niniejszym stanowisku określenia oznaczają:

a) tryb uproszczony rozpatrywania wniosku – nieautomatyczny, ale odformalizowany i przyspieszony sposób rozpatrywania wniosków klienta (bez badania zdolności kredytowej na dzień złożenia wniosku przez klienta);

b) narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw – gwarancje oferowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego, a także przez inne podmioty pod warunkiem, że: gwarancja taka stanowi uznaną ochronę kredytową zgodnie z art. 213-215 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady  (UE)  nr575/2013  z dnia 26 czerwca  2013 r.  w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych(„CRR”).

Oferta dla klienta indywidualnego, mikro i małego przedsiębiorcy (zgodnie z def. poniżej)

Za mikro i małego przedsiębiorcę w rozumieniu niniejszego stanowiska uważa się podmiot, którego obsługa w danej instytucji finansowej odbywa się w ramach modelu oceny ryzyka lub innego klasyfikowanego jako proces bankowości detalicznej (lub innej ekwiwalentnej).

1.1. Odroczenie spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych w trybie automatycznym lub uproszczonym zgodnie z wnioskiem klienta na wskazany przez niego okres wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta).
1.2. Produkty odnawialne (kredyty w rachunku, karty kredytowe), które nie spełniają standardowych warunków odnowienia do 30 czerwca 2020 r., mogą być odnowione w trybie uproszczonym w uzgodnieniu z klientem na okres do 6 miesięcy, istnieje możliwość dodatkowego zabezpieczenia transakcji, w tym o narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw na okres trwania narzędzia pomocowego.
1.3. Banki nie będą pobierać opłat lub prowizji za przyjęcie i rozpatrzenie wniosków dotyczących zawieszenia spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych.
1.4. W przypadku produktów leasingowych następuje odroczenie lub obniżenie spłaty raty leasingowej (części kapitałowej) na uzgodniony okres, wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta).  W przypadku produktu faktoringowego następuje odroczenie spłaty należnej od klienta na uzgodniony okres wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta).

Za średniego przedsiębiorcę w rozumieniu niniejszego stanowiska, uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro i nie jest jednocześnie mikro i małym przedsiębiorcą, w rozumieniu definicji określonej  w punkcie 1 powyżej.

2.1. Odroczenie spłat rat kapitałowych lub kapitałowo-odsetkowych, zgodnie z wnioskiem klienta, na wskazany przez niego okres, wynoszący maksymalnie odpowiednio: 6 miesięcy (raty kapitałowe) i 3 miesiące (raty kapitałowo-odsetkowe), niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta.
2.2. Produkty odnawialne (kredyty w rachunku, karty kredytowe),  które nie spełniają standardowych warunków odnowienia do 30 czerwca 2020 r., mogą być odnowione w trybie uproszczonym w uzgodnieniu z klientem na okres do 6 miesięcy, istnieje możliwość dodatkowego zabezpieczenia transakcji, w tym o narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw na okres trwania narzędzia pomocowego.
2.3. W przypadku produktów leasingowych następuje odroczenie lub obniżenie spłaty raty leasingowej (części kapitałowej) na uzgodniony okres, wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta). W przypadku produktu faktoringowego następuje odroczenie spłaty należnej od klienta  na uzgodniony okres wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta).

Za dużego przedsiębiorcę w rozumieniu niniejszego stanowiska uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych przekraczający równowartość w złotych 50 milionów euro.

3.1. Odroczenie spłat rat kapitałowych zgodnie z wnioskiem klienta, na wskazany przez niego okres, wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta).
3.2. Produkty odnawialne (kredyty w rachunku, karty kredytowe), które nie spełniają standardowych warunków odnowienia do 30 czerwca 2020 r., mogą być odnowione w trybie uproszczonym w uzgodnieniu z klientem na okres do 6 miesięcy, istnieje możliwość dodatkowego zabezpieczenia transakcji, w tym o narzędzia pomocowe oferowane w ramach dedykowanych ustaw na okres trwania narzędzia pomocowego.
3.3. W przypadku produktów leasingowych następuje odroczenie lub obniżenie spłaty raty leasingowej (części kapitałowej) na uzgodniony okres, wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta). W przypadku produktu faktoringowego następuje odroczenie spłaty należnej od klienta na uzgodniony okres wynoszący maksymalnie 6 miesięcy (niezależnie od liczby złożonych wniosków przez danego klienta).

Niniejsze stanowisko, które wypracowały banki-członkowie Związku Banków Polskich zostało przez Urząd Komisji Nadzoru Finansowego notyfikowane do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego.