Jak radzić sobie z długami i wyjść z pętli zadłużenia?

Najprostsza definicja mówi, że to sytuacja, w której kolejny, nowy dług służy do obsługi starych długów. Czyli zaciągamy zobowiązanie nie po to, by sfinansować zakup towaru czy usługi, ale żeby spłacić raty poprzednich pożyczek lub kredytów. Pożyczone pieniądze pokrywają zaległe, przeterminowane raty, a nowe raty nie są spłacane. Cena pożyczonych pieniędzy rośnie - odsetki się kumulują, terminowe spłaty przestają być możliwe. Nie trzeba mieć doktoratu z matematyki, by stwierdzić, że takie postępowanie może się skończyć nawet interwencją komornika. Terminy „spirala” i „pętla” dobrze ilustrują sytuację dłużnika, który czuje, że znalazł się na równi pochyłej, a jego sytuacja finansowa pogarsza się z każdą niespłaconą ratą.

Gdy zadłużenie się kumuluje, kluczowy jest aspekt psychologiczny. Poczucie niemocy, które dopada dłużników. Nie widzą możliwości wyjścia z przytłaczającej sytuacji, a ich cele stopniowo ograniczają się do spłaty tych wierzycieli, ze strony których mogą ich spotkać najbardziej dotkliwe konsekwencje. Po kolejne środki zwracają się do poza bankowych podmiotów pożyczkowych, gdzie koszt całkowity pożyczki jest horrendalnie wysoki.

Często zaczyna się niewinnie - od zaciągnięcia kredytu lub pożyczki na uzasadniony cel. Sięgnięcie po takie finansowanie jest zupełnie naturalne i nie grozi niczym niebezpiecznym. Kluczowy jest moment, w którym w gospodarstwie domowym pojawia się problem z dochodami lub jakiś inny niespodziewany wydatek. Jeśli w takiej sytuacji do spłaty rat kredytu bierzmy inny kredyt, możemy wejść na ścieżkę wiodącą do spirali zadłużenia. Oczywiście wszystko zależy od konkretnej sytuacji i motywacji, jednak warto pamiętać, że relatywnie łatwo przegapić moment, w którym traci się kontrolę nad własnymi finansami.

Misja uzdrowienia własnych finansów nie jest prosta i wymaga wysiłku na wielu polach. Podstawowym warunkiem jest uświadomienie sobie problemu i jego skali. Dopiero w dalszej kolejności można zacząć wprowadzać działania naprawcze.

Jak więc wyjść z pętli kredytowej i spłacić zadłużenie? Najważniejsze zadania to:

ograniczenie wydatków - w każdym budżecie domowym znajdują się pozycje, z których można zrezygnować,
rozważne planowanie - warto przygotować miesięczny plan wydatków i dokładnie go przestrzegać,
znalezienie dodatkowych źródeł dochodu - zawsze warto sprawdzić, czy nie ma innych możliwości zarobku,
sprzedaż niepotrzebnych rzeczy - można jednocześnie posprzątać i skorzystać na tym finansowo,
konsolidacja lub restrukturyzacja długu - w zależności od rodzaju zadłużenia, bank lub inni wierzyciele mogą nam pomóc w zmniejszeniu rat i stworzeniu możliwego do realizacji planu spłat.

Wyjście z długów to pierwszy krok na drodze do długotrwałego uzdrowienia domowego budżetu. Cała sztuka polega na tym, by z trudnych doświadczeń wyciągnąć właściwe wnioski na przyszłość. Na pewno dobrym rozwiązaniem będzie utrzymanie dobrych nawyków finansowych, które umożliwiły nam spłatę zadłużenia - ograniczanie zbędnych wydatków, rozważne planowanie budżetu czy szukanie dodatkowych źródeł dochodu.

Warto sobie także ustalić finansowe sygnały ostrzegawcze. Jeśli na przykład stajemy wobec pytania czy zapłacić czynsz, czy ratę kredytu mamy do czynienia z sytuacją alarmową. W tym momencie pozbycie się problemu będzie jeszcze stosunkowo proste. Im później zareagujemy, tym trudniej będzie powstrzymać zaciskającą się pętlę. Dobry system ostrzeżeń pozwoli na szybkie zauważenie problemu i skuteczną spłatę zobowiązania.

Trzeba pamiętać, że rozsądne zadłużanie się nie jest niczym złym. Dopóki terminowo spłacamy swoje zobowiązania, nie musimy sobie obiecywać, że już nigdy nie pożyczymy od nikogo żadnych pieniędzy. Kredyty i pożyczki bankowe są użytecznymi produktami, które pomagają w realizacji zaplanowanych celów. Warto jednak korzystać z nich odpowiedzialnie, jednocześnie unikając podejrzanych pożyczkodawców, chwilówek i innych produktów poza bankowych.