RRSO w kredycie: co to jest i dlaczego jest istotne dla kredytobiorcy?

Porównując dostępne na rynku oferty kredytów, większość osób analizuje ich oprocentowanie – i skupia się praktycznie tylko na nim. Jeśli chcesz wiedzieć, ile w praktyce zapłacisz za pożyczone środki i czy miesięczna rata nie obciąży nadmiernie Twojego portfela, zwróć uwagę na wskaźnik RRSO. Czym jest w praktyce, czym różni się od oprocentowania i dlaczego to właśnie ten wskaźnik powinien być kluczowym wyznacznikiem ekonomicznej atrakcyjności kredytu? Sprawdźmy.

Z tego artykułu dowiesz się:

• czym jest wskaźnik RRSO;
• co ma wspólnego RRSO z oprocentowaniem;
• co oznacza RRSO 0%;
• jaki jest sposób na samodzielne obliczenie RRSO.

Dobry kredyt konsumencki powinien być jak najlepiej dostosowany do potrzeb, oczekiwań i możliwości finansowych kredytobiorcy. Przed wyborem tego jedynego warto więc rzetelnie porównać dostępne na rynku oferty. Najczęstszym błędem towarzyszącym analizie parametrów produktów kredytowych jest szacowanie kosztu finansowania wyłącznie na podstawie wartości oprocentowania kredytu. Dlaczego?

Zaciągnięciu kredytu konsumenckiego towarzyszy z reguły konieczność uiszczenia rozmaitych opłat: odsetek za pożyczenie kapitału od banku, prowizji za udzielenie finansowania, dobrowolne ubezpieczenia czy opłaty za wypłatę gotówki przelewem na rachunek bankowy. Najniższe oprocentowanie wcale nie musi oznaczać więc, że kredyt będzie najkorzystniejszy. Jeśli chcesz się dowiedzieć, ile w praktyce zapłacisz za pożyczone pieniądze, zwróć uwagę przede wszystkim na wskaźnik RRSO.

RRSO, czyli rzeczywista roczna stopa oprocentowania, to parametr obrazujący całkowity koszt kredytu w ujęciu rocznym. RRSO uwzględnia w sobie nie tylko oprocentowanie, ale także wszystkie dodatkowe koszty – których bank oczekuje – towarzyszące pożyczeniu pieniędzy. Precyzyjnie ilustruje więc całkowity koszt zobowiązania w skali roku. Prawna definicja RRSO znajduje się w Ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Zgodnie z art. 5 ust. 12 rzeczywista roczna stopa oprocentowania to całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym. RRSO to jeden z najważniejszych elementów, na które warto zwrócić uwagę przy wyborze kredytu gotówkowego, pożyczki czy karty kredytowej.

Czy RRSO kredytu gotówkowego jest tym samym, co jego całkowity koszt? RRSO kredytu lub pożyczki to wyrażony procentowo całkowity koszt finansowania w skali roku. Precyzyjnie ilustruje więc, ile wyniosą wszystkie koszty towarzyszące pożyczeniu pieniędzy w ciągu 12 miesięcy.

Jakie parametry mają wpływ na wysokość RRSO? RRSO to wskaźnik, którego wartość zmienia się w zależności od parametrów finansowania. RRSO dla kredytu lub pożyczki jest zależne od:

• wartości oprocentowania;
• wartości prowizji;
• opłat dodatkowych towarzyszących np. wykupieniu dobrowolnego ubezpieczenia;
• okresu kredytowania.

Sam rodzaj kredytu nie ma wpływu na wartość wskaźnika RRSO.

Oprocentowanie kredytu jest głównym (choć z reguły niejedynym) kosztem towarzyszącym pożyczeniu pieniędzy w banku. To opłata, jaką musisz uiścić kredytodawcy w zamian za możliwość korzystania z udostępnionego przez niego kapitału. Oprocentowanie ma bezpośredni wpływ na wysokość odsetek, a co za tym idzie - na kwotę miesięcznej raty. RRSO jest wskaźnikiem, który odzwierciedla całkowity koszt pożyczenia pieniędzy. Oprócz odsetek "zawiera w sobie" także inne opłaty okołokredytowe, np. prowizję. Zdecydowanie precyzyjniej niż samo oprocentowanie określa więc całkowity koszt pożyczenia pieniędzy w skali roku.

Analizując parametry kredytów i pożyczek, możesz spotkać się także z terminem RSO. Czy RSO jest tym samym co RRSO? Nie. RSO jest roczną stopą oprocentowania produktu kredytowego. Ten parametr definiuje więc wyłącznie wartość odsetek, nie uwzględniając opłat dodatkowych, takich jak prowizja czy ewentualne ubezpieczenie. Podobnie jak samo oprocentowanie nie jest więc wiarygodną podstawą służącą do porównywania całkowitego kosztu finansowania.

Zgodnie z treścią wskazanej wcześniej Ustawy o kredycie konsumenckim instytucje finansowe przed zawarciem umowy o kredyt mają obowiązek podawania RRSO na trwałym nośniku, w czasie umożliwiającym zapoznanie się z tymi informacjami. Dane na temat rzeczywistej rocznej stopy procentowej znajdziesz więc na stronach internetowych banków — na podstronach dotyczących konkretnych produktów kredytowych. Zgodnie z przepisami informacje o RRSO powinny znaleźć się także w reklamach telewizyjnych i prasowych, na ulotkach oraz w broszurach informacyjnych. Przed rozpoczęciem procesu uzyskania kredytu warto nie tylko się z nimi zapoznać, ale także porównać. Znajomość RRSO pozwala bowiem wybrać kredyt z możliwie jak najniższą ratą.

Co ważne, prawo obliguje kredytodawców do podawania informacji o RRSO na podstawie reprezentatywnego przykładu kredytu. Oprócz wysokości RRSO reprezentatywny przykład kredytu powinien zawierać także informacje o:

• stopie oprocentowania — stałej, zmiennej lub mieszanej;
• całkowitej kwocie kredytu;
• okresie kredytowania;
• całkowitej kwocie do zapłaty przez konsumenta;
• wysokości miesięcznych rat;
• obowiązku zawarcia umowy dodatkowej, np. umowy ubezpieczenia.

Czy niskie RRSO zawsze oznacza najkorzystniejszy kredyt? Czy wyższe RRSO jest powodem do rezygnacji z konkretnego produktu kredytowego? Pamiętaj, że RRSO przedstawia całkowity koszt pożyczenia pieniędzy nie w całym okresie kredytowania, lecz w skali roku. Jeśli chcesz porównać koszty produktów kredytowych, zadbaj o to, aby uwzględnić w kalkulacji identyczne parametry — kwotę, rodzaj rat i okres spłaty kredytu. Tylko w takim przypadku wyniki będą wiarygodne i miarodajne, a niższe RRSO rzeczywiście będzie świadczyło o niższych kosztach finansowania.

Na rynku produktów finansowych można spotkać produkty z RRSO na poziomie 0%. W praktyce oznacza to, że sięgając po finansowanie, konsument nie poniesie żadnych kosztów — nie zapłaci odsetek, prowizji, ubezpieczenia i żadnych innych opłat dodatkowych. Z taką konstrukcją mamy z reguły do czynienia w przypadku kredytów na zakup towarów i usług – chociażby takich oferowanych w sklepach współpracujących z Santander Consumer Bankiem.

Czy warto liczyć RRSO samodzielnie? Ze względu na poziom skomplikowania wykorzystanie tego wzoru do samodzielnego obliczania RRSO może nie być najlepszym pomysłem. Zdecydowanie lepsze i prostsze będzie znalezienie informacji o rzeczywistej rocznej stopie procentowej na stronie internetowej wybranego produktu kredytowego lub skorzystanie z dostępnego w internecie darmowego kalkulatora RRSO.

Co to znaczy korzystne RRSO? Na to pytanie trudno odpowiedzieć jednoznacznie. Wszystko zależy przede wszystkim od okresu spłaty kredytu czy pożyczki, oprocentowania czy dodatkowych opłat, jakie musi pokryć kredytobiorca.
Kluczem do znalezienia najkorzystniejszego finansowania jest analiza własnych potrzeb, oczekiwań i możliwości finansowych, a następnie porównanie dostępnych na rynku ofert i znalezienie tej z najniższym wskaźnikiem RRSO.

Źródło:
1. Wzór obliczania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania, UOKIK, https://uokik.gov.pl/download.php?id=634, dostęp: 27.10.2023