Co to jest oprocentowanie nominalne i czym różni się od oprocentowania rzeczywistego?

Jednym z kluczowych wyznaczników atrakcyjności kredytu bankowego są jego koszty. Porównując parametry dostępnych na rynku ofert, warto znać różnice pomiędzy oprocentowaniem nominalnym i rzeczywistym. Sprawdźmy, czym w praktyce różnią się oba pojęcia.

Oprocentowanie to wyrażona w procentach wartość określająca koszt pożyczenia pieniędzy w skali roku. Stosowana jest w konstrukcjach wszystkich rodzajach kredytów, i pozwala określić, jaki koszt poniesie kredytobiorca, korzystając z kapitału przez określony w umowie okres.

Oprocentowanie może przybierać różne formy, a poznanie różnic między poszczególnymi rodzajami „procentów” jest podstawą do trafnej i precyzyjnej analizy kosztów kredytów i pożyczek oraz wyliczenia zysków z lokat terminowych. Czym jest oprocentowanie nominalne i rzeczywiste i czym się od siebie różnią?

Oprocentowanie nominalne to procentowa wartość określona w skali roku. Jest ono podstawą wyliczania odsetek od kredytu, pożyczki oraz zysku wygenerowanego na lokatach i kontach oszczędnościowych. Jego wartość zależy od dwóch czynników:

• stopy bazowej opartej na wskaźniku referencyjnym WIBOR lub WIRON (który docelowo zastąpi WIBOR, a aktualnie jest sukcesywnie wdrażany do umów kredytowych);
• marży instytucji finansowej, która stanowi jej zysk.

Przepisy prawa nie określają dolnej granicy oprocentowania nominalnego. Zgodnie z zapisami Kodeksu cywilnego maksymalna wartość nie może być wyższa od dwukrotności sumy stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego powiększonej o 3,5 punktu procentowego.

Maksymalne oprocentowanie nominalne = 2 x (stopa referencyjna NBP + 3,5 punktu procentowego).

Wartość stopy referencyjnej wynosi obecnie 5,75%.

18,5% = 2 x (5,75 + 3,5 pp.)

Wobec powyższych wyliczeń maksymalna wysokość odsetek może wynieść 18,5%. Czy to oznacza, że dla pożyczek bankowych maksymalny koszt pożyczki w skali roku nie może być wyższy niż ta wartość? Nie do końca. Oprócz oprocentowania nominalnego pożyczenie pieniędzy może generować także dodatkowe koszty. Sumę wszystkich opłat związanych z zaciągnięciem pożyczki precyzyjnie ilustruje oprocentowanie rzeczywiste.

Oprocentowanie rzeczywiste uwzględnia zdecydowanie więcej elementów niż oprocentowanie nominalne. Jak wskazują zapisy Ustawy o kredycie konsumenckim, jest to „całkowity koszt kredytu ponoszony przez konsumenta, wyrażony jako wartość procentowa całkowitej kwoty kredytu w stosunku rocznym”.

Oprocentowanie rzeczywiste zawiera więc w sobie wszystkie koszty towarzyszące zaciągnięciu i spłacie zobowiązania. Oprócz oprocentowania nominalnego może to być także prowizja, opłata przygotowawcza, opłata za wypłatę środków w kasie instytucji finansowej czy ewentualne ubezpieczenie. Niskie oprocentowanie nominalne nie musi więc oznaczać, że kredyt okaże się niedrogi. Jeśli bank naliczy wysokie koszty dodatkowe (np. prowizję), takie zobowiązanie może okazać się droższe od tego z wyższym oprocentowaniem nominalnym.

Wartość oprocentowania rzeczywistego kredytu określa wskaźnik RRSO – rzeczywista roczna stopa oprocentowania. Aby poznać jego wysokość, nie musisz sumować wszystkich kosztów związanych z pożyczeniem pieniędzy. Zgodnie z zapisami Ustawy o kredycie konsumenckim instytucje finansowe mają obowiązek informowania klientów o wartości oprocentowania rzeczywistego w reklamach, broszurach handlowych i informacyjnych w jednoznaczny, zrozumiały i widoczny sposób. Znalezienie takiej informacji przy poszczególnych ofertach nie powinno więc sprawić problemu, nawet osobie, która zaciąga swój pierwszy kredyt bankowy.

Podstawową różnicą pomiędzy oprocentowaniem nominalnym a rzeczywistym jest zakres definiowanych przez każde z pojęć kosztów. Oprocentowanie nominalne określa wyłącznie wartość naliczonych od kredytu odsetek. Oprocentowanie rzeczywiste uwzględnia także wszystkie inne koszty wynikające z zaciągnięcia i spłaty zobowiązania. Precyzyjnie ilustruje więc, ile w praktyce zapłacisz za pożyczone pieniądze.

Jeśli zależy Ci na tym, aby znaleźć najtańszy kredyt lub pożyczkę, kluczowym parametrem, na jaki powinieneś zwrócić uwagę, winno być właśnie oprocentowanie rzeczywiste. To właśnie ono precyzyjnie ilustruje realny koszt korzystania z kapitału poprzez czas. Pamiętaj również, aby zawsze przed złożeniem podpisu na umowie kredytowej, dokładnie zapoznać się ze wszystkimi jej zapisami. Równie ważne jest dopasowanie wysokości zobowiązania i harmonogramu spłaty do swoich możliwości. Dzięki temu zaciągnięcie kredytu będzie doskonałym wsparciem dla budżetu twojego gospodarstwa domowego. Jeśli pojawią się jakiekolwiek wątpliwości, skontaktuj się z konsultantami, którzy odpowiedzą na nurtujące cię pytania.

Źródło:
https://finanse.rankomat.pl/poradniki/czym-jest-oprocentowanie-nominalne/
https://www.totalmoney.pl/artykuly/102108,kredyty,oprocentowanie-nominalne-a-rrso,1,1
https://businessinsider.com.pl/poradnik-finansowy/oszczedzanie/co-to-jest-oprocentowanie-rzeczywiste-jak-obliczyc-rrso/lwg9hdt
https://moneteo.com/artykuly/oprocentowanie-nominalne-czym-jest-i-czy-mowi-cala-prawde-o-kosztach-kredytu
https://wnioskomat.com/blog/co-to-jest-oprocentowanie-rzeczywiste